بهر حال اصلاح دومی که اسلام در تعدد زوجات انجام داد این بود که تبعیض
را چه در میان زنان و چه در میان فرزندان ملغی ساخت .
از نظر اسلام " سوگلی " بازی بهر صورت و بهر شکلی جایز نیست . علماء
اسلام تقریبا وحدت نظر دارند که تبعیض میان زنان تحت هیچ عنوانی جایز
نیست . فقط بعضی از نحلههای فقهی اسلامی حق زن را طوری توجیه کردهاند که
با تبعیض سازگار است . بنظر من نباید تردید کرد که این نظر درست نیست
و بر خلاف مفهوم آیه کریمه قرآن است . رسول اکرم صلی الله علیه وآله
وسلم جملهای در این باره فرموده است که شیعه و سنی بالاتفاق آن را نقل و
روایت کردهاند . فرمود " هر کس دو زن داشته باشد و در میان آنها
بعدالت رفتار نکند ، بیکی از آنها بیشتر از دیگری اظهار تمایل کند ، در
روز قیامت محشور خواهد شد در حالیکه یکطرف بدن خود را بزمین میکشد تا
سرانجام داخل آتش شود " .
عدالت عالیترین فضیلت انسانی است ، شرط عدالت یعنی شرط واجد بودن
عالیترین نیروی اخلاقی . با توجه باینکه معمولا احساسات مرد نسبت بهمه
زنها یکسان و در یک درجه نیست ، رعایت عدالت و پرهیز از تبعیض میان
زنان ، یکی از مشکلترین وظایف بشمار میرود .
همه میدانیم که رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم در ده سال آخر عمر
خود یعنی در دوره مدینه که دوره جنگهای اسلامی بود و زنان بی سرپرست در
میان مسلمین زیاد بودند زنان متعدد اختیار کرد . اکثریت زنان پیغمبر
بیوه و بزرگسال بودند و غالبا از شوهران سابق خود فرزندانی داشتند . تنها
دوشیزهای که پیغمبر
اکرم با او ازدواج کرد عایشه بود . عایشه بهمین جهت همیشه تفاخر میکرد و
میگفت من تنها زنی هستم که جز پیغمبر شوهر دیگری او را لمس نکرده است
.
رسول اکرم منتهای عدالت را درباره همه آنها رعایت میکرد و هیچگونه
تبعیضی میان آنها قائل نمیشد . عروه بن زبیر خواهرزاده عایشه است ،
درباره طرز رفتار پیغمبر اکرم با زنان خود از خاله خویش عایشه سؤالاتی
کرده است . عایشه گفت : رسم پیغمبر این بود که هیچیک از ما را بر
دیگری ترجیح نمیداد . با همه بعدالت و تساوی کامل رفتار میکرد . کمتر
روزی اتفاق میافتاد که بهمه زنان خود سر نزند و احوالپرسی و تفقد نکند ،
ولی نوبت هر کس بود نسبت به دیگران به احوالپرسی قناعت میکرد و شب
را در خانه آنکس بسر میبرد که نوبت او بود . اگر احیانا در وقتی که
نوبت زنی بود میخواست نزد زن دیگر برود رسما میآمد و اجازه میگرفت ،
اگر اجازه داده میشد میرفت و اگر اجازه داده نمیشد نمیرفت . من شخصا
اینطور بودم که هر وقت از من اجازه میخواست نمیدادم .
رسول اکرم حتی در بیماریی که منجر به فوت ایشان شد که توانائی حرکت
نداشت عدالت را در کمال دقت اجرا کرد . برای اینکه عدالت و نوبت را
رعایت کرده باشد هر روز بسترش را از اتاقی باتاق دیگر منتقل میکردند ،
تا آنکه یک روز همه را جمع کرد و اجازه خواست در یک اتاق بماند و همه
اجازه دادند در خانه عایشه بماند .
علی ابن ابیطالب علیه السلام در اوقاتی که دو زن داشت حتی اگر
میخواست وضو بسازد ، در خانه زنی که نوبتش نبود وضو نمیساخت .
اسلام برای شرط عدالت آن اندازه اهمیت قائل است که حتی اجازه نمیدهد
مرد و زن دوم در حین عقد توافق کنند که زن دوم در شرائطی نامساوی با زن
اول زندگی کند . یعنی از نظر اسلام رعایت عدالت تکلیفی است که مرد
نمیتواند با قرار قبلی با زن ، خود را از زیر بار مسؤولیت آن خارج کند .
مرد و زن هیچکدام حق ندارند چنین شرطی در متن عقد بنمایند . زن دوم کاری
که میتواند بکند فقط اینست که عملا از حقوق خود صرفنظر کند . اما
نمیتواند شرط کند که حقوقی مساوی با زن اول نداشته باشد ، همچنانکه زن
اول نیز میتواند کاری کند که قانونا حقی نداشته باشد . از امام باقر
علیهالسلام سؤال شد آیا مرد میتواند با زن خود شرط کند که فقط روزها هر
وقت بخواهد باو سر بزند ، یا ماهی یکبار یا هفتهای یکبار نزد او برود .
یا شرط کند که نفقه بطور کامل و مساوی با زن دیگر باو ندهد و خود آن زن
هم از اول این شرطها را بپذیرد ؟ امام فرمود : " خیر ، چنین شرطهائی
صحیح نیست ، هر زنی به موجب عقد ازدواج خواه ناخواه حقوق کامل یک زن
را پیدا میکند . چیزی که هست پس از وقوع ازدواج هر زنی میتواند عملا
برای جلب رضایت شوهر که او را رها نکند یا بعلت دیگری همه یا قسمتی از
حقوق خود را ببخشد " .
کلمات کلیدی:
نوشته شده توسط
یاسر سعادتی89/8/4:: 8:52 عصر
|
ثبت نام
